Voor de aanleg van de nieuwe hoogspanningsverbinding van Doetinchem naar Wesel zijn in de Achterhoek 54 masten (108 pylonen) geplaatst. Die staan meestal op land waar gewassen staan of vee loopt. Voor de aanvoer van materieel en materialen die nodig zijn voor de bouw is 20 kilometer aan tijdelijke werkwegen aangelegd. Nu het werk (grotendeels) klaar is wil TenneT het land netjes achterlaten. Wat komt daar bij kijken? De aanleg van werkwegen vraagt om specialistische kennis. Gert Jan Poppink, van Poppink Reutum en Matheijs Pleijter van adviesbureau Aequator Groen & Ruimte werken nauw samen aan deze opdracht. Met maar één doel; het perceel weer zo goed mogelijk in oorspronkelijke staat opleveren.
Bodemstructuur
Het aanleggen en het weer opruimen van een tijdelijke werkweg vraagt om een goed doordacht plan. Gert Jan: “Aannemer Dura Vermeer heeft ons deze opdracht toebedeeld. En niet voor niets want ons bedrijf heeft al ruim 25 jaar ervaring in soortgelijk werk. We doen er alles aan om het perceel weer helemaal in oude staat te brengen. We noemen dat in vaktermen ‘cultuurtechnisch werken’.” Matheijs Pleijter trekt samen met hem op en weet alles over de bodemstructuur: “Als je niet zorgvuldig te werk gaat kun je over tientallen jaren op een luchtfoto nog zien dat er ooit een weg gelegen heeft. Je kunt de bodemstructuur door zwaar transport zo beschadigen dat het gewas een tijdlang niet goed meer wil groeien. Dat willen we zoveel mogelijk voorkomen. Het aanleggen van werkwegen begon hier voor mij aan de keukentafel, bij de boer. Een goede kennismaking is het halve werk, je weet elkaar dan te vinden als het nodig is. Samen met de rentmeester hebben we de werkwijze en planning met iedere gebruiker besproken.”
Invloed bedrijfsvoering
Waar lopen koeien, waar staat welk gewas, alles moet vooraf bekeken worden om bij het uitvoeren van de werkzaamheden niet voor verrassingen te staan. Matheijs: “Ik ben ook contactpersoon voor
de landeigenaren. Ze kunnen mij bellen als er bijvoorbeeld iets is met een afrastering of wanneer een landeigenaar gebruik wil maken van onze werkweg. Het deel van het perceel dat door ons in gebruik is kan door de eigenaar voor een bepaalde periode niet gebruikt worden, en dat heeft een grote invloed op de bedrijfsvoering.” Bij het ontwerp van de wegen is rekening gehouden met de lengte en de zwaarte van het transport. Als je met grote vrachtwagens een perceel door moet dan moet je goed nadenken over hoe en waar je die weg legt.
Op het maaiveld
In 80 % van de gevallen gaat het hier om weiland, afhankelijk van de draagkracht van de bodem is de materiaalkeuze bepaald. Gert Jan: “We hebben de weg direct op het maaiveld gelegd waardoor er zo min mogelijk verdichting van de ondergrond optreedt. Voordeel is dat de perceeleigenaar zijn grond weer snel kan gebruiken. Je kunt er ook voor kiezen om de teelaarde af te graven maar dan verstoor je het bodemprofiel veel meer en daar heeft de grondeigenaar dan later veel last van.”
Matheijs: “Een werkweg over het maaiveld is uniek maar wel de juiste keuze. Poppink heeft een niet van een echte geasfalteerde weg te onderscheiden variant aangelegd. Gert Jan: “De weg is opgebouwd uit verschillende lagen en afgewerkt met een speciale slijtlaag. Je denkt een asfaltweg te zien maar dat is het in feite niet. We hebben namelijk gebruik gemaakt van asfaltgranulaat.
Duurzaam
De uitgekiende opbouw voorkomt dat bij zware belasting het materiaal in het perceel terecht komt. Je moet je bedenken dat er voor een fundament van een mast 100 kuub beton getransporteerd wordt. Dan heb je wel wat stevigs nodig.” Een ander bijkomend voordeel van asfaltgranulaat is dat wanneer de weg weer afgebroken wordt het materiaal terug gaat naar de asfaltcentrale zodat het weer hergebruikt kan worden voor de aanleg van wegen. Inmiddels is ruim de helft van het totale aantal werkwegen weer duurzaam opgeruimd. “Helaas kunnen we structuurbederf nooit helemaal voorkomen maar we kunnen de schade wel zo veel mogelijk beperken”, vervolgt Matheijs. “Zodra de bodem onder de werkweg is losgemaakt moet de bodem zichzelf herstellen. Ik leg het altijd zo uit dat wanneer je lichaam iets mankeert en je een operatie ondergaat je ook tijd nodig hebt om te herstellen. Zo is het ook met de bodem. Verdichting lost niet vanzelf op dus helpen we daarbij.”
De zomer is de beste tijd voor herstelwerkzaamheden
“We zijn wel afhankelijk van de weersomstandigheden. De bodem moet zijn vocht kwijt zijn en het grondwaterpeil moet diep genoeg liggen. Vorst is goed voor het bodemherstel, laat Koning Winter maar komen”, besluiten zowel Matheijs als Gert Jan.
