Bodemverdichting is een probleem dat weliswaar bekend is bij loonwerkers, melkveehouders en akkerbouwers, maar dat desondanks wordt onderschat. Veel boeren zijn daardoor niet bereid om hun loonwerkers extra te betalen om met lichtere machines te werken.
Uit een peiling van Agrio onder 59 Nederlandse loonbedrijven blijkt dat bijna 3 op de 4 loonwerkers melden dat hun klanten geen extra geld over hebben om bodemverdichting aan te pakken, ook als ze wel zorgen hebben over bodemverdichting. Uit diezelfde peiling blijkt dat driekwart van de loonwerkers investeert in lagedrukbanden en tweederde van de loonwerkers beschikt over lichtere machines om de bodem te ontzien. Evenzoveel loonwerkers verwachten de komende twee jaar te investeren in machines die bodemverdichting opheffen. Everhard van Essen van Aequator Groen & Ruimte vindt dat boeren te weinig in de grond kijken. “Door schaalvergroting en het gebruik van grotere machines is de bodem van veel percelen de afgelopen jaren verdicht. Veel boeren en loonwerkers zijn zich daarvan niet bewust. Het is een sluimerend probleem. In de drie noordelijke provincies is er op 40 tot 75 procent van de percelen sprake van bodemverdichting.“ Vaak is die bodemverdichting onzichtbaar maar soms wordt het duidelijk herkenbaar. “Ik sprak een tijdje geleden een akkerbouwer bij wie vorig jaar door twee rooiers – een zware en een lichtere – de bieten waren gerooid. Het jaar erop was er een verschil in groei van de gewassen op de streep af te zien. Daar waar de zware rooier had gereden was de grond duidelijk verstoord.” Zo’n verstoorde bodem kost tien tot vijftien procent van de opbrengst, maar vooral melkveehouders herkennen dat niet altijd.
Een loonwerker uit Oost-Nederland zegt dat ook. “Neem bijvoorbeeld de grasoogst. Ik kan de volle ladewagens wel wegen, maar dat zegt niets over de drogestofopbrengst.” De investeringen die hij heeft gedaan in materieel dat de bodem zoveel mogelijk ontziet kan hij daardoor niet doorberekenen aan zijn klanten. Ook Frank Verhoeven van agrarisch adviesbureau Boerenverstand herkent dat veel boeren niet willen betalen voor bodemsparende maatregelen. Volgens Verhoeven bezuinigen veel boeren op de verkeerde zaken, 60% van hen is gericht op korte-termijninvesteringen zoals krachtvoer. “De meeste boeren geven eerder duizenden euro’s uit aan voerkosten, terwijl ze en paar tientjes extra voor een bodemanalyse of een loonwerker met betere machines om de bodem te sparen, te veel vinden.”
Everhard van Essen van Aequator Groen & Ruimte merkt ten slotte nog wel op dat er meer aandacht is voor de bodem. “Boeren graven vaker een profielkuil om de toestand van de grond te beoordelen, of meten met een prikstok de weerstand in de bodem. Aan de andere kant investeren steeds meer loonwerkers in bredere banden, lichtere machines, minder transportbewegingen op percelen en aangepaste bemestingsapparatuur zoals sleepslangbemesters. Dat is een goede zaak.”
Lees voor meer het artikel zaterdag 31 augustus 2019 in de regiobladen Agraaf, Stal & Akker, Vee & Gewas of Veldpost.